Koncert Pamięci z okazji 80. rocznicy wyzwolenia Auschwitz-Birkenau
W dniu 27 stycznia 2025 przypadła 80. rocznica wyzwolenia niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz-Birkenau.
W uroczystościach obchodzonych w Oświęcimiu uczestniczyło 56 delegacji państw i organizacji międzynarodowych. Niemcy reprezentowała blisko 100-osobowa delegacja, której przewodniczył prezydent Frank-Walter Steinmeier i kanclerz Olaf Scholz.
W tym szczególnym dniu także Biuro Saksonii we Wrocławiu upamiętniło miliony ofiar narodowego socjalizmu, Żydów, Polaków i ludzi innych narodowości, tysiące niewinnych, prześladowanych i mordowanych z powodu ich pochodzenia, religii, przekonań politycznych, orientacji seksualnej czy koloru skóry. W sali koncertowej Akademii Muzycznej im. Karola Lipińskiego odbył się Koncert Pamięci z udziałem artystów Drezdeńskiej Opery Sempera, orkiestry i chórów wrocławskiej Akademii Muzycznej oraz PSM II st. im. Ryszarda Bukowskiego.
Wydarzenie otworzyła Anna Leniart, dyrektor Biura Saksonii we Wrocławiu, która w swoim wystąpieniu przytoczyła opis piekła na ziemi, jakim był obóz koncentracyjny Auschwitz. Opanowane obłędem rasowym nazistowskie władze Trzeciej Rzeszy zaplanowały całkowitą eksterminację narodu żydowskiego, tworząc sieć obozów – fabryk śmierci, w których morderstwa były przeprowadzane na skalę przemysłową. Ocalały z obozu, późniejszy polski minister spraw zagranicznych, Władysław Bartoszewski powiedział: Auschwitz pozostaje „płonącą raną ludzkości, krzykiem ofiar wznoszącym się wiecznie ku niebiosom”. Ten wielki Polak, Sprawiedliwy wśród narodów świata, tuż przed śmiercią zaapelował w imieniu żyjących świadków Holocaustu: „Złożyłem sprawozdanie, dałem świadectwo. Ostatni z nas odchodzą. Nasze historie pozostają – dobrze by było, gdybyście wyciągnęli z nich wnioski”.
Rząd Kraju Związkowego Saksonii reprezentował dr Andreas Handschuh, szef Państwowej Kancelarii Saksonii i Sekretarz Stanu ds. federalnych i europejskich. W swoim przemówieniu mówił o pojednaniu i zadaniu, jakie nam wszystkim zostało powierzone przez historię. Pojednanie, do którego doszło po tragedii Holokaustu, było możliwe dzięki wytrwałej pracy obu narodów na rzecz pokoju. W listopadzie minie 60 lat, odkąd polscy biskupi wystosowali list do swoich niemieckich współbraci. W 1965 roku, po Soborze Watykańskim II, napisali historyczne słowa: „Przebaczamy i prosimy o przebaczenie”. To był początek dialogu, próba zmierzenia się z tragiczną przeszłością, pierwszy krok na drodze do pojednania. Pojednanie, które dokonało się między naszymi narodami dziś możemy uznać za cud, postrzegamy je z głęboką wdzięcznością i pragniemy je wypełniać zobowiązaniem do dalszej pracy na rzecz pokoju i jedności.
W imieniu Województwa Dolnośląskiego przemówienie okolicznościowe wygłosił członek zarządu, Jarosław Rabczenko. Przypomniał o tragicznej historii Holocaustu, u którego podstaw leżał antysemityzm, jedno z fundamentalnych założeń ideologii nazistowskiej. Marszałek Rabczenko nawiązał do obecnej sytuacji i przestrzegł przed ideologicznymi tendencjami w Europie i na świecie, które nawet w największych demokracjach stają się coraz potężniejszą siłą. Obowiązkiem nas wszystkich jest przeciwstawianie się tym ideologiom oraz stanie na straży demokracji, wolności i bezpieczeństwa.
W programie Koncertu Pamięci znalazły się fragmenty opery "Pasażerka" z muzyką polsko-żydowskiego kompozytora Mieczysława Weinberga i librettem opartym na powieści polskiej pisarki, Zofii Posmysz. Oboje osobiście doświadczyli traumy Auschwitz. Weinberg stracił w obozie najbliższą rodzinę natomiast Zofia Posmysz była więźniarką Auschwitz. Obozowy koszmar stał się kanwą jej najsłynniejszego tekstu, "Pasażerki". Pierwszą część koncertu zakończyły dwie pieśni Karola Szymanowskiego: "Łabędź" op. 7 i "Wschód słońca" z cyklu Trzy pieśni op. 32 do słów Dymitra Dawydowa. W drugiej części artyści wykonali jedno z najpiękniejszych dzieł muzycznych o tematyce żałobnej — "Requiem d-moll", Op. 48 Gabriela Fauré na sopran, baryton, chór i orkiestrę.
W koncercie wystąpili soliści Junges Ensemble Opery Sempera: Justyna Rapacz (mezzosopran), Gerrit Illenberger (baryton), Fernanda Allande (sopran), Nathan Raskin (fortepian), Orkiestra Kameralna i Chór Feichtinum Akademii Muzycznej im. Karola Lipińskiego, Orkiestra Kameralna i Zespół Wokalny PSM II st. im. Ryszarda Bukowskiego pod dyrekcją Artura Wróbla.
Koncertowi Pamięci towarzyszyła wystawa fotograficzna Mariusza Kubielasa : "Bruno Schulz – Ghetto Perdito – in Memoriam", zainspirowana twórczością wybitego polsko-żydowskiego artysty. Wystawa pod kuratelą dr Lidii Głuchowskiej przypominała o bogactwie kultury chasydzkiej w Europie Środkowo-Wschodniej przed II wojną światową.
W tym szczególnym wydarzeniu uczestniczyło ponad 300 gości, w tym przedstawiciele Kraju Związkowego Saksonii, Województwa Dolnośląskiego i Lubuskiego, przedstawiciele Komisji i Parlamentu Europejskiego, przedstawiciele korpusu dyplomatycznego, deputowani do Landtagu Saksonii, Radni Województwa Dolnośląskiego, wybitne osobowości świata kultury, nauki i gospodarki obu krajów, przedstawiciele środowisk akademickich, a także licznie przybyli mieszkańcy Dolnego Śląska i Saksonii.
